Salgınlar, artan hastalıklar, hava kirliliği, iklim değişikliği, orman yangınları... Dünya çapında ekolojik dengenin bozulmakta olduğunu haber veren çok sayıda olay yaşanıyor. Yeşil doğanın yerini beton yapılar alırken, gıda ürünlerinin kalitesi bozulmaya başlarken, artan tüketim ve kaynakların verimsiz kullanılması ciddi bir sorunken, ekolojik dengenin bozulmasına şaşırmamalıyız. Unutmamalıyız ki ekoloji kendi kendine bozulmuyor, onu bozan bizzat biziz, evet insanlar.

Bu tüketim çılgınlığına ve modern yaşam kaosuna dahil olurken her birimiz ekolojik bozulmanın sorumlularıyız. Şayet ortada bir sorun varsa, bu sorunun kaynağı ne devletler ne büyük şirketler... Bu düzene katılan her bir insan ekolojik bozulmanın esas kaynağı. Ve aslında sorun da çözüm de aynı yerde. Yin ve yang bağlamında değerlendirmeden önce “Ekolojik denge nedir? Ekolojik denge nasıl bozulur?” konusuna değinelim.

Ekolojik Denge Nedir?

İçinde bulunduğumuz evren, iki karşıt gücün bir araya gelmesi ile meydana gelmiştir. Bunlar kaos ve düzendir. Doğada, fizik kurallarında, kuantum mekaniğinde özünde her şey kaostan oluşur. Kaos zamanla kararlı hale gelmeye çalışır ve bir düzene oturur. Aynı bir kaynaktan düzensiz olarak fışkıran suyun, zaman içinde bazı toprakları aşındırarak dengeye oturması ve akarsu yatağı oluşturması gibi, kaos zamanla düzenli bir hale gelir.

Ekolojik dengeyi doğanın doğal düzeni olarak düşünebiliriz. Kendi haline bırakıldığında doğa, kendi ve içinde yaşayan organizmalar için en uygun düzeni oluşturur. Doğanın bir parçası olarak insan, zamanla o kadar güçlenmiş ve kendini geliştirmiştir ki, doğal güçlerin ötesine geçebilmeye başlamıştır. Bir görüşe göre her şey doğaldır, doğanın ve ekolojik dengenin bozulması diye bir şey yoktur. Çünkü ortada bir sorun yoktur, sorun çözüm arayışının kendisidir.

Öte yandan hayatta kalmak ve ekolojik dengenin bozulmasından en az zararı almak isteyen insanlar olarak üzerimize bir sorumluluk biner. O da kendi kararlarımızı alma ve aldığımız kararın karşılığında neyi feda ettiğimizi görme sorumluluğudur. Bu sayede hamlelerimizi seçebilir, acıyı ve zararı azaltmanın en verimli yolunu bulabiliriz. Ekolojik dengeyi taoist yani yin ve yang bağlamında görmek bunu yapmanın en etkili yollarından biridir.

Ekolojik Denge Nasıl Bozulur?

Binlerce yıldır doğaya karşı bir savaş vererek hastalıkları yenmeyi, kendimizi dış tehlikelerden korumayı ve insan ömrünü uzatmayı başardık. Neredeyse mükemmel bir şekilde çalışan medeniyeti icat ettik ve bunun uğruna çeşitli teknolojiler, sanayiler ve endüstriyi geliştirdik. Artık doğadan korkmamıza ve aktif olarak hayatta kalma mücadelesi vermeye ihtiyacımız yok. Çok güzel yaptık, çok iyi yaptık ama bunu yaparken uğrunda neyi feda ettik?

Unutmamak gerekir ki her şey, bir başka şeyin fedasıdır. İyi kötünün, siyah beyazın, aşk nefretin, kadın erkeğin... Doğada her şey karşıtıyla bir arada bulunur. Ekoloji bu temel prensiple hareket eder, doğadan ne kadar uzaklaşırsak, doğa da bize o kadar yaklaşmaya çalışır. Bu, asla sonu gelmeyecek bir savaştır. Ekolojik dengenin neden bozulduğuna dair sorunun cevabı ise bu düşüncede yatmaktadır. Tek taraflı bakış açımız yalnızca iyiye, pozitife, güzel olana yönelmek ister. Ama doğal olarak kötü, negatiflik ve çirkinlik de beraberinde gelir. Sağlıklı olmak istiyoruz ve bunu başarıyoruz da. Ama karşılığında yeni hastalıklar yaratıyoruz. Hayatta kalmak istiyor ve türümüzün çoğalmasını istiyoruz, bunun uğrunda diğer türleri yok ediyoruz.

Ekolojik dengenin bozulması ile ilgili iki seçeneğimiz var. Ya feda ettiğimiz şeyleri kabul edeceğiz ve ortada bir sorun varmış gibi davranmayı bırakıp çözüm aramayı da bırakacağız. Ya da aklımızı kullanarak ve feda ettiğimiz şeyleri minimuma indirip hayatta kalmanın daha iyi yollarını geliştireceğiz.