Kraliçe Arı ve Cam Tavan Sendromu...

Kadınlar, geçmişten günümüze kadar geçen süreçte düzenli olarak haksızlığa uğramış ve seslerini duyurmak için çabalamıştır. Ataerkil düzene sahip toplumlarda sık sık eşitsizliğe uğrayan kadınlar, haklarını korumak için sürekli savaş vermektedir. Özellikle iş hayatında karşılaştıkları ayrımcılıktan muzdarip olan kadınlar, bu durumun artık önüne geçmek istemektedirler. Çünkü eşit koşullarda ve eşit ücretle çalışmak her kadının hakkıdır.

Kariyer yolunda emin adımlarla yürüyen kadınlar, bu süreçte pek çok engelle karşılaşmak durumunda kalırlar. Gerek hemcinslerinden gerekse karşı cinsten gördükleri destekleyici olmayan tutumlar sebebiyle kadınlar çoğu zaman ümitsizliğe kapılmaktadır. Kadınların yaşadığı bu engellerden başlıca iki tanesi Kraliçe Arı Sendromu ve Cam Tavan Sendromu olarak adlandırılmaktadır.

Kraliçe Arı Sendromu Nedir?

Kraliçe arı sendromu, bir arı kovanında tek bir kraliçe arının bulunmasından yola çıkılarak türetilen bir terimdir. Bu sendroma göre, erkek egemen toplumda yüksek bir rütbeye sahip olan kadın yöneticiler, düşük pozisyonda çalışan kadın meslektaşlarına daha eleştirel davranır. Kadın yöneticilerin bu şekilde davranmasının en büyük sebebi, kovandaki tek kraliçe arı olmak istemesidir. Aslında bu terim, kadın yöneticileri aşağılayıcı bir niteliğe sahiptir. Fakat yine de günümüz dünyasında oldukça sık kullanılmaktadır.

Kraliçe arı sendromunun kökenine bakıldığında, bu sendromun kökeninde kadınlar bulunmamaktadır. Çalışma hayatındaki kadınlar çok ciddi bir şekilde ayrımcılığa ve eşitsizliğe uğramaktadır. Bu nedenle de belli bir pozisyona gelen kadınlar, konumlarını korumak için böyle bir savunma mekanizması geliştirirler. Sosyal baskıdan ve cinsiyetçi tavırlardan bunalan kadınlar, rekabeti bu durumdan kaçışın bir yolu olarak görürler. Ayrıca, kadın çalışanların kadın patronlarla çalışırken daha stresli olmaları da kraliçe arı sendromuna bağlanmaktadır. Bütün bunlara ek olarak, kraliçe arı sendromuna göre kadın yöneticiler bulundukları konuma pek çok zorluğu aşarak gelmişlerdir. Bu sebeple altlarında çalışan kadın meslektaşlarının da aynı yollardan geçerek yükselmeyi hak etmeleri gerektiğini düşünürler.

Cam Tavan Sendromu Nedir?

Görünmez bir engeli betimlemek için kullanılan cam tavan terimi, kadınların iş hayatında yükselmesini engelleyen bir bariyeri temsil etmektedir. Erkek egemen toplumlarda, kadınların terfi almasını zorlaştıran engeller için kullanılan tabir ilk olarak 1978 yılında Marilyn Loden tarafından kullanılmıştır. Kadınların ilerlemesini engelleyen görünmez cam tavanlar onların hayatını oldukça zorlaştırmaktadır. Ayrıca cam tavan tabiri günümüzde azınlıklar için de kullanılmaya başlanmıştır.

Cam tavan sendromu, aynı pozisyonda çalışan kadın ve erkek çalışanların eşit miktarda ücret almamasında da sıklıkla görülen bir durumdur. Buna ek olarak cam tavan sendromu kadınların ve azınlıkların terfi etmesini de engellemektedir. Bütün bunlar, kadınların umutsuzluğa kapılmasına ve özgüvenlerinin azalmasına sebep olmaktadır.

Peki can tavan sendromu sebebiyle yaşanılan umutsuzluk nasıl aşılır? Cam tavanı kırmak için atılması gereken başlıca adımlar şunlardır:

• Kendinizin ve yapabileceklerinizin farkına varmak,
• Özgüveninizin kırılmasına izin vermemek,
• Kendinize inanmak,
• Her alanda kendinizi geliştirmek,
• Çalıştığınız yerdeki insanlarla ortak bir dil kullanmak,
• Değişime ve yeniliğe açık olmak,
• Umutsuzluğa kapılıp çabalamayı bırakmamak,
• Sadece bireyselde değil, takım çalışmasında da kendinizi geliştirmek,
• Liderlik becerilerinizi geliştirmek,
• Karşınıza çıkan engelleri kaderinizmiş gibi kabul etmemek,
• İş hayatında kendinizi kabul ettirmek için erkek gibi davranmamak,
• Hak ettiğiniz konum için sonuna kadar savaşmak.

Sayılan bu adımlar, cam tavan sendromundan kurtulmak için size yardımcı olacaktır. Bu adımları uygulamak her zaman kolay olmayabilir fakat potansiyelinizin farkına varmak sizi her zaman ileriye götürecektir. Önemli olan erkek egemen bu düzene boyun eğmemek ve kendinize inanmak!